Stel je voor: een wereld zonder wijn. Lastig hé? 

Als je nu een glas wijn bestelt, is de wijn eigenlijk altijd goed.

In een restaurant heb je altijd dat moment waarbij je de wijn moet voorproeven. Het is dan de bedoeling dat jij kijkt of de wijn nog goed is. Of, beter gezegd, of de wijn geen wijnfouten heeft. 

(En nee, dat is dus niet bedoeld om te testen of de wijn lekker is. Het is de bedoeling dat jij, als wijnliefhebber, dat al weet aan de hand van de regio/druif!). 

Nu is je wijn dus eigenlijk altijd OK. Maar dat is wel eens anders geweest. Vroeger was het eerder 50/50: wijn was vaak bitter, troebel of slijmerig. Of heel zuur: bedorven.

Zonder het harde werk van een zekere 19e eeuwse wetenschapper was wijn een stuk minder lekker geweest. En wat als ik je vertel dat we zonder zijn ontdekkingen ook geen vaccins hadden gehad? Of veilig voedsel? 

Onvoorstelbaar! 

Hoe dat zit? Het verhaal begint in 1822, in Dôle, in de Franse Jura: Louis Pasteur wordt geboren. Hij was een talentvol tekenaar, en wilde als kind altijd kunstenaar worden. Maar het leven liep anders. 

Zijn wetenschappelijke reis begon met de studie naar kristallen en licht. Dit bracht hem op moleculen.

In zijn jonge jaren ontdekte hij al dat de moleculen van mineralen symmetrisch waren, en de moleculen van levende wezens asymmetrisch. En in 1848 ontdekte hij de twee soorten wijnsteenzuren, waarvan de één wel, en de andere niet beïnvloed werd door bacteriën. 

Zijn echt impactvolle wijnontdekkingen volgden nadat hij directeur werd van de faculteit wetenschappen aan de universiteit van Lille, in 1854. Een regio die toen bekend stond om zijn bietensapdistilleerderijen...

In 1856 kwam industriële grootmacht monsieur Bigo in paniek naar Pasteur. Zijn prestigieuze gedestilleerde bietensap bleef maar veranderen in een soort zure drank.

Destijds geloofden chemici dat de fermentatie van alcohol een puur chemisch proces was van suikerafbraak, waarbij geen levende organismen betrokken waren. 

Pasteur dacht iets anders. Hij bekeek Bigo's glazen zure alcohol onder een microscoop, iets wat nog nooit eerder was gedaan.

Louis was meteen begeistert. Hij zat tot aan zijn nek in de bietensap, en wist dat wat hij zag, een enorme impact zou maken. 

In zijn eerdere onderzoek had Pasteur al ontdekt hoe hij levende en niet-levende moleculen van elkaar kon onderscheiden. En toen hij de bedorven alcohol nauwkeurig onderzocht, wist hij dat hij levende wezens zag.

Sommige van die bewegende beetjes waren levende gistcellen, die nodig waren om suiker om te zetten in alcohol. Maar hij zag ook andere micro-organismen. En dát waren de organismen die Bigo's drank in zure meuk veranderden. 

Ja: Pasteur had bacteriën ontdekt, ook wel ziektekiemen.

In 1857 publiceerde hij zijn "kiemtheorie van fermentatie". Een wetenschappelijk mijlpaal, die de basis van de microbiologie vormde.

Pasteur ging de uitdaging aan. Hij herinnerde zich de micro-organismen die hij jaren eerder bij Bigo had gezien. 

Hij bedacht dat de wijn zuur smaakte omdat de wijn 'ziek' was, geïnfecteerd met ongewenste bacteriën.

Pasteur bedacht dat gist moest worden aangemoedigd om te groeien, terwijl ongewenste bacteriën moesten worden gedood. Maar hoe doe je dat?

1. Pasteurisatie

Hij ontdekte dat het verwarmen van wijn tot 50-60 graden Celsius precies dat deed. Hij patenteerde deze methode in 1865.

2. De rol van zuurstof

Pasteur ontdekte ook dat een beetje zuurstof nodig was om de wijn te laten rijpen, maar niet te veel. Dan zou de wijn 'verslijten'. Hij ontwikkelde een proces dat controleerde hoeveel zuurstof in contact kwam met wijn. Heel simpel: door zowel vaten als flessen te gebruiken.

Pasteur kreeg de eer voor het redden van de Franse wijnindustrie. Zijn 'Studies on Wine' uit 1866 werd de basis van de moderne wijnmakerij. Wijnmakers gebruiken zijn proces nog steeds, hoewel ze wijn behandelen met sulfieten in plaats van het te pasteuriseren. 

Louis Pasteur was een held, niet alleen voor de wijn, maar voor de gehele mensheid. Een paar van zijn belangrijkste bijdragen:

• Pasteurisatie: belangrijker voor de mens is dat pasteurisatie ook gebruikt wordt om melk, kaas, bier en andere producten die gevoelig zijn voor bederf veilige t maken voor consumptie.
• Ziektekiemen: later in zijn carrière ontdekte Pasteur hoe ziektekiemen ziektes veroorzaken bij dieren en mensen.
• Vaccins: Hij creëerde als eerste vaccins voor kippencholera, miltvuur en hondsdolheid, en legde daarmee de basis voor preventieve geneeskunde. 

Dus zo heeft Pasteur miljoenen levens gered. Maar het begon allemaal met het maken van betere alcohol, en wijn!