Vandaag breng ik een bezoekje aan wijngaard Saalhof, in Wognum. Ik heb hier al veel verhalen over gehoord, dus ik ben benieuwd. Op naar de wijngaard + interview met wijnmaker Siem!
Interview met Wijnmaker Siem
Wijnmaker Siem ontvangt me op de wijngaard en steekt meteen van wal.
Er is ook veel te vertellen, naast een wijngaard is de Saalhof ook een goedlopend restaurant, evenementen locatie en vakantiepark.
Waar het allemaal mee begon?
Siem: Ik wilde een wijnbedrijf met een verhaal: en de familie Saal, waar ik het landgoed van heb overgenomen, heeft een goed verhaal. Zij hadden al 20 jaar een biologische fruitgaard. Hij was hier een heel bekend persoon en ondernemer. Hij had op zijn bedrijf 6000 m2 kassen met druivenstokken.
Hij was ook dirigent, en met zijn orkest reisde hij naar het buitenland om daar op te treden. Hij plande zijn optredens dan in zijn september. En dan, met het hele koor in de trein, en in de laatste wagon de druiven in de koelwagon. Die verkocht hij dan in Berlijn.
Siem: Niets is voor altijd. Je kan wel een plan maken, maar je moet jezelf wel de ruimte geven creatief te zijn. Om het plan te kunnen veranderen.
Het Interview
1. Wat ben je aan het doen?
Ik ben nog aan het napuffen van afgelopen weekenden. We hadden veel gasten: 225 man. De activiteiten van mijn dochter vallen goed in de smaak. Al was dit wel extreem, normaal is zo'n 100 man.
Verder zijn we volop bezig met de oogst. De laatste weken zijn we continue bezig:
- Plukkers bellen. De plukkers bestaan uit een vaste kern: vrijwilligers, veel gasten uit het restaurant. Degenen die al wat langer komen, weten al een beetje hoe het werkt. Zij krijgen andere klusjes. We zorgen goed voor ze: he gaat er vooral om dat het leuk is.
- Wijnmakerij in orde brengen
- Schoonmaken van alle apparaten
- Eerst kleine batch maken en dan met de grote bubs aan de gang
- De kniptangen nakijken
Alles om straks klaar te zijn voor de oogst.
Over Siem & Wijngaard Saalhof
Wijn uit West-Friesland, en Bourgondische gastvrijheid. Dat klinkt als sprookje!
Familie wijnbedrijf Saalhof te Wognum doet het. Vader Siem maakt de wijn, moeder Ada zorgt voor de wijngaard, zoon Ben is chefkok en dochter Céline zorgt voor de gasten.
Daarnaast is wijngaard Saalhof ook een restaurant, en een kleinschalig vakantiepark met meerdere vakantiewoningen en B&B's.
Siem's favoriete wijn? Het makkelijkst voor mij om te maken is een witte wijn, en dan wordt het automatisch een favoriet. Dus als ik moet kiezen: Johanniter.
Gastronomisch, goed te combineren met de maaltijden die we in het restaurant serveren, hij kan op verschillende manieren gevinifieerd worden, krijgt een andere smaak door met andere gisten te werken, of andere temperaturen, en er komt een heerlijke secco van.
Het domein
De wijndruiven
Je hebt 5 druivenrassen op de Saalhof:
Wit
- Johanniter
- Souvignier gris
- Felicia
Rood
- Pinot Noir
- Rondo
2. Je hebt gekozen voor 4 PIWI’s, en 1 klassiek ras: Pinot Noir. Hoe kwam je juist op deze druiven?
De Pinot Noir heb ik aangeplant omdat die bij veel mensen heel bekend is. Ik vind ook: eigenlijk is een wijngaard zonder Pinot Noir geen echte wijngaard.
En de PIWI's heb ik gekozen omdat ze biologisch te telen zijn, we proberen met zo weinig mogelijk ingrepen een goed drinkbare wijn te maken. Ik maak het meest Johanniter wijn.
Het is zot om te proberen hier een type wijn uit Spanje te maken. Denk aan Tempranillo. Nee, wij hebben onze eigen druiven, die doen het hier goed.
Ik denk maar zo: kijk naar de bierwereld. De biermakers zijn al helemaal verlost van het juk dat alles op een pils moet lijken zoals Amstel. Nu maken ze allemaal hun eigen bier. In de wijn zitten we daar nog aan het begin van. Maar hopelijk komt dat nog. Het is toch veel mooier om een Nederlandse wijn stijl te maken?
Al heb ik wel een haat-liefde verhouding met de Felicia. We hebben een proefveldje, maar ik krijg hem maar niet aan de praat. Misschien de kosmos?. Ik heb wel weer nieuw plantmateriaal besteld, dus wie weet...
3. Hoe zou je het terroir van de Saalhof omschrijven? En proeven we dat terug in de wijnen?
Onze grond bestaat uit savelgrond, klei met zand, ontstaan in vroegere tijd door kreken.
De wijnmaker en deze grond maken de smaak. Wij maken Johanniter met een Oostenrijkse gist. Als je koud klimaat gisten neemt, smaakt dat heel anders.
Wij zijn natuurlijk een wijnland van niets. Niet zoals de Bourgogne, waar iedereen een Chablis maakt op dezelfde manier.
Hier, als je de Johanniter in de tuin hebt, maak je je keuze: hoe moet mijn wijn smaken? Bijvoorbeeld in gisten. Welke ga ik gebruiken en op welke temperatuur?
4. Vertel, hoe is jullie wijnreis gestart, en hoe zijn jullie hier gekomen?
Jullie zijn begonnen met het lopen van de Santiago de Compostella route?
Ik was al 15 jaar wijnboer. Toen ik in 2005 50 jaar werd, zijn we naar Santiago gelopen omdat we onszelf een sabbatical beloofd hadden.
2 jaar voorbereiding, het schildersbedrijf moest gewoon doorgaan, het personeel, en de hobby wijngaard ook.
En toen zijn we gaan wandelen. Tijdens die wandeling heb je tijd om na te denken en te praten. En toen hebben we dit stuk grond gekocht.
Alleen ik dacht: alleen een wijngaard in NL is onmogelijk, dus we doen het Italiaanse model: met een agriturismo en een wijngaard.
Stapje voor stapje lukte het. Het was in het begin wel moeilijk, maar nu hebben we de wijngaard, het restaurant, de camperplaatsen, de huisjes en de B&B.
Het restaurant en de evenementen van mijn zoon en dochter zijn aparte bedrijven onder de paraplu van de wijngaard, en lopen heel goed.
En de toekomst? Wat die zal brengen? Tja, misschien dat we iets gaan inkrimpen, of we zoeken een pachter. maar je moet wel echt liefhebber zijn, wil je met alleen wijn een boterham verdienen.
5. Wat is tot nu toe je trotste moment in je wijnmakerschap?
Dat we bij een internationale wijnkeuring een secco hebben gemaakt die in dat jaar bij de beste 3 van Europa hoorde. En daar zaten grote wijnhuizen bij!
Dit is nog steeds een van onze parels: Saalhof Secco ”Het mirakel van Westfriesland”.
En simpel: Dat ik met mijn kleinzoon op de tractor zit. Door de wijngaard rijden, dat vind ik het mooist.
De Saalhof: vernoemd naar de fruitgaard van familie Saal, die de familie Loos in 2006 kocht om serieus werk van hun wijnen te maken
6. Welke uitdagingen kom je tegen als wijnmaker? En wat is tot nu tot je grootste uitdaging geweest?
Ieder seizoen is weer opnieuw een uitdaging. De omstandigheden zijn in NL bijzonder lastig, alles wat je kan overkomen in een wijngaard, dat kan hier gebeuren. Vorst, regen, storm, slecht weer, ook vlak voor de oogst: alles gebeurd.
Dat ik ben begonnen was eigenlijk in een moment van verstandsverbijstering. We stonden op het punt om een wijngaard in FR te kopen. Maar ik dacht: we doen het in NL, daar hebben we nog geen concurrentie.
Het weer maakt het ook niet makkelijk, ieder jaar is er wat.
Dit jaar? Een boriumtekort. Veel misbloei.
7. Wat is je favoriete moment in het proces van wijn maken, en waarom?
Als de eerste druiven er af gaan, en de eerste plukkers op de wijngaard staan. Dat moment bruist, iedereen heeft er goede zin in, en we kunnen aan het werk.
We hebben er toch een jaar voor gewerkt, en dat moment heeft altijd een feestelijk gevoel. Ieder jaar is dat weer leuk, sommigen mensen kennen elkaar, en we maken er echt een feestje van.
De toekomst van wijn? Nee, daarover ben ik niet erg optimistisch...
Opmerkelijk: Wereldwijd is de productie van wijn afgenomen met 6%, de consumptie met 2%, en in sommige regio’s komen wijnmakers hun wijnen aan de straatstenen niet kwijt. In Nederland groeit de wijnbouw en productie juist.
8. Hoe zie jij dat?
Het is echt dramatisch. Ook in Nederland hoor. Voor veel mensen is het een zegen dat er dit jaar minder oogst is.
Ik kwam dit jaar uit de Pfalz, en die man had nog 20.000 liter wijn in zijn vaten. Hij wist gewoon niet waar hij heen moest met de wijn.
Overal is dit zo, er zijn genoeg wijnboeren die nog zat in de kelders hebben liggen.
Hoe dat komt?
Er word wereldwijd te veel geproduceerd. Tja, en vooral jonge mensen zijn bang dat wijn ongezond is. Ik denk dat de hele drankwereld hier last van krijgt.
9. Wat zijn je toekomstdromen voor wijngaard Saalhof?
We hopen dat we iemand kunnen vinden die het leuk vind de wijngaard te doen. Een pachter, die het echt leuk vind om met druiven te werken, in de natuur. Zo'n druif is zo'n mooie plant, en een heel dankbaar product. Je kunt echt van de jaargetijden genieten, zelf vind ik de oogst een mooie tijd en het snoeien in de winter. Maar je wordt er niet rijk van.
En zelf? Zou ik wel graag naar Frankrijk willen.
10. Voorspel de toekomst: Hoe ziet de wijnmarkt eruit in 2030? En de Nederlandse wijnmarkt?
Ik ben niet erg optimistisch wat dat aangaat. Wijnbouw in NL is moeilijk: de prijzen voor landbouwgrond zijn zo hoog, en de hoeveelheden klein door het moeilijke klimaat. Zo wilde ik 3 pallets wijnflessen voor mijn wijn, toen ik net begon. En ik wilde onderhandelen over de prijs. Nou, ze begonnen gewoon te lachen. 'Met 30-40 pallets, dan kunnen we over de prijs praten', zeiden ze.
Wat ook erg in ons nadeel werkt is de veranderende kijk op gezondheid. De samenleving verandert snel, jongeren drinken minder alcohol. Over 5 jaar is er misschien wel geen professionele Nederlandse wijnbouw meer.
Wel een trend: alcoholvrij. Maar de kosten van alcohol uit wijn halen: 7 euro per liter!
Wat ik wel misschien nog aandurf: wijncocktails, en die dan in een fles bottelen. Het mag allemaal wel wat frisser, en lichter met minder alcohol, en toch lekker. Bijvoorbeeld kwaliteitswijn met gingerbier en komkommerlimonade.
Meer Lezen
En, wat denk jij? Wordt de soep zo heet gegeten als dat hij wordt opgediend?
Ik hoop toch van niet...
Verder hoop ik dat je dit blog weer met plezier gelezen hebt! Dit is de derde in mijn nieuwe serie: 'Achter de schermen bij... ' Zo krijgen jullie het jaar rond een kijkje in de keuken bij wijnmakers in binnen- en buitenland.
Wat vond je er van? Ik ben benieuwd! Laat je het me weten?
Of ben jij wijnmaker en wil je meedoen? Stuur me een bericht.
PS. Wil jij geen wijn update meer missen? Over de nieuwste wijnkennis, infographics, wijnuitjes en meer? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief! 2x per maand de lekkerste wijnmail in je inbox:)
Groetjes Kim
Reactie schrijven